Եթե տասնորդական կոտորակին աջից կցագրենք ցանկացած քանակով զրոներ, ապա նրա մեծությունը չի փոխվի։
1) Տասնորդական կոտորակը կարգային միավորով բազմապատկելու համար պետք է ստորակետը դեպի աջ տեղափոխել այնքան թվանշանով, քանի զրո որ կա կարգային միավորում։ Եթե տասնորդական կոտորակում ստորակետից աջ գտնվող թվանշանների քանակը կարգային միավորի զրոների քանակից փոքր է, ապա տասնորդական կոտորակին նախապես պետք է աջից կցագրել պակասող քանակով զրոներ։
Օրինակ` 87,23 x 10=872,3 0,235×100=23,5
2) Տասնորդական կոտորակը կարգային միավորի բաժանելու համար պետք է ստորակետը դեպի ձախ տեղափոխել այնքան թվանշանով, քանի զրո որ կա կարգային միավորում։ Եթե ստորակետից ձախ գտնվող թվանշանների քանակը փոքր է կարգային միավորի զրոների քանակից կամ հավասար է նրան, ապա անհրաժեշտ է տասնորդական կոտորակին նախապես ձախից կցագրել պակասող քանակով զրոներ։
Օրինակ` 87,23 : 10=8,723 2,35:100=0,0235
Առաջադրանքներ
- Կատարե՛ք բազմապատկում.
ա) 65,103 ⋅ 10=651,03
գ) 7,393 ⋅ 10000=73930
ե) –59,32 ⋅ 10=- 593,2
բ) 0,329 ⋅ 1000=329
դ) 0,999 ⋅ 100=99,9
զ) –0,00018 ⋅ 100= — 0,018
- Ճի՞շտ է, որ`
ա) 75,30 = 75,3 այո
գ) 96 = 96,0 այո
ե) 40,3 = 40,300 այո
բ) 1,64 = 1,6400 այո
դ) 10,08 = 10,8 ոչ
զ) 17 = 170 ոչ - Կատարե՛ք բաժանում.
ա) 35,707 ։ 10=3,5707
դ) 2 ։ 10=0,2
է) –300 ։ 10000=- 0,0300
բ) 0,98 ։ 100=0,0098
ե) 673,1 ։ 1000=0,6731
ը) –0,06 ։ 10=- 0,006
գ) 1,765 ։ 1000=0,001765
զ) 829 ։ 100=8,29
թ) 12,25 ։ 100=0,1225 - Լուծե՛ք հավասարումը.
ա) 14+x-32=564
x=564-14+32
x=582
գ) 7(5+x)+6(4-2x)=0
35+7x+24-12x=0
-5x=-59
x=59/5
ե) 34x-5x+12=67
29x=67-12
x=55/29
բ) 78-x+2(7-x)=100
78-x+14-2x=100
-3x=100-92
x=8/-3
5(7-x)-23=120
35-5x — 23=120
-5x=120-35+23
-5x=108
x=108/-5
- Գործվածքի 1 մետրն արժե 8,5 հազար դրամ: Ի՞նչ կարժենա այդ գործվածքի 10 մետրը:
8500×10=85000
- 100 կգ կոնֆետի համար վճարել են 72,5 հազար դրամ: Ի՞նչ արժե այդ կոնֆետի 1 կիլոգրամը:
72500:100=725
- Ինքնաթիռը երկու քաղաքների միջև եղած հեռավորությունն անցել է 3 ժ 20 ր‐ում։ Եթե ինքնաթիռի արագությունը 200 կմ/ժ‐ով ավելին լիներ, ապա նույն հեռավորությունը այն կանցներ 2 ժ 30 ր‐ում։ Որքա՞ն էին ինքնաթիռի արագությունը և քաղաքների հեռավորությունը։
3ժ 20ր=3 1/3 ժ
Xx3 1/3=3 1/3xկմ
X+200
2ժ 30ր=2 ½
(x+200)x2 ½
3 1/3x=(x+200)x2 ½
10/3x=(x+200)x5/2
10/3x=5/2x+200×5/2
10/3x=5/2+250
10/3x-5/2x=500
5/6x=500
X=500:5/6=500×6/5=600կմ/ժ
3 1/3×600=10/3×600=2000կմ
- Մի թիվը մյուսից մեծ է 6 անգամ։ Եթե այդ թվից հանենք534 , իսկ մյուսին գումարենք1914 , ապա կստանանք հավասար թվեր։ Որո՞նք են տրված թվերը։
x-5 ¾=19 ¼ + 5 ¾
-5x=24 4/4=25
x=25/-5=-5
6x(-5)=-5
- Մի երևակայական երկրում գիտեն գրել միայն 2 և 8 թվանշանները։ Քանի՞ միանիշ, երկնիշ և եռանիշ բնական թվեր կարող են գրվել այդ երկրում։
միանիշ-8,2
Երկնիշ-82 , 88 , 22 , 28
Եռանիշ-888 , 822 , 222 , 282 , 828 , 288
