Սովորական կոտորակների հիմնական հատկությունները և նրանց հավասարության պայմանը Դասարանական առաջադրանքներ 

 

1․ Կոտորակների հավասարության պայմանի հիման վրա ստուգե՛ք, թե իրար հավասար են արդյոք կոտորակները․ 

1827 = 23

3311 = 155

2024 = 56

2114 = 32

2․ Գրե՛ք յոթ կոտորակ, որոնցից յուրաքանչյուրը հավասար է 12-ի։ 

1/2=4/8 =2/4=3/6=5/10=6/12=7/14

3․ Տրված է 34 կոտորակը։ Գրե՛ք նրան հավասար այն կոտորակները, որոնց համարիչներն են՝ 8, 20, 12, 60։

34 =12/16=60/80

4․ Աստղանիշի փոխարեն տեղադրեք այն թիվը, որի դեպքում կստացվի հավասարություն։ 

12=48

25=820

43=1612

23=1827

 

  1. Յուրաքանչյուր կոտորակի համարիչն ու հայտարարը բաժանե՛ք նրանց ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարին․ 

812=2/3

2114=3/2

3515=7/3

1824=3/4

3648=6/8

5117=3/1

6442=32/21

975=3/25

4269=14/33

5228=26/14

6․ Կրճատե՛ք կոտորակները․

5100=1/20

3624=6/4

1957 =1/3

1812=3/2

7․ Տրված կոտորակներից ընտրե՛ք նրանք, որոնք հնարավոր է կրճատել, և կատարե՛ք կրճատում։ 

48=1/2

2639

312=1/4

5734

6075=4/5

 

Տնային առաջադրանքներ

1․ Կոտորակների հավասարության պայմանի հիման վրա ստուգե՛ք, թե իրար հավասար են արդյոք կոտորակները․ 

96182 և 12ոչ

43 և 1236ոչ

8816 = 112

2110 = 10550

2․ Հետևյալ կոտորակներից, որոնք են իրար հավասար։ 

1824, 50100                                                              34=912     12=24     1016=58      

2540, 65104, 4896, 6096

 

  1. Աստղանիշի փոխարեն տեղադրեք այն թիվը, որի դեպքում կստացվի հավասարություն։

10010=10

13=927

56=2024

78=2124

446=223

1=22

 

  1.   Յուրաքանչյուր կոտորակի համարիչն ու հայտարարը բաժանե՛ք նրանց ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարին․ 

64=3/2

3288=4/11

7260=6/5

4499=4/9

309=10/1

8466=42/33

13281=44/27

16926=13/2

 

5․ Տրված կոտորակներից ընտրե՛ք նրանք, որոնք հնարավոր է կրճատել, և կատարե՛ք կրճատում։

3683

9967

9035=18/7

1442=1/3

55121

2367

84126=12/18

8727

6551

 

6․ Գտե՛ք ստվերագծված քառակուսու մակերեսը։    

8-2=6

s=6×6=36

 

Բաժինների գումարումը, սովորոական կոտորակներ

 

Դասարանական առաջադրանքներ 

1․ Կարդացե՛ք կոտորակները

 1839, 12, 817, 3100, 527, 3219,, 1964

տասնութ երեսունիններորդ

մեկ երկրորդ

ութ   տասնյոթերորդ 

երեք  հարյուրերորդ 

հինգ  քսանյոթերորդ    

երեսուներկու  տասնիններորդ

տասնիննը  վաթսունչորսերորդ

 

2․ Գրիր այն կոտորակը, որին հավասար է տրված բաժինների գումարը 

13+13=2/3

12+12+12+12+12=5/2=2   1/2

14+14+14+14+14=5/4=1  1/4

3․ Բաժինների գումարի տեսքով ներկայացրեք սովորական կոտորակը․ 

57 =1/7+1/7+1/7+1/7+1/7

37 =1/7+1/7+1/7

34 =1/4+1/4+1/4

1011 =1/11+1/11+1/11+1/11+1/11+1/11+1/11+1/11+1/11+1/11

4․ Հաշվեք արտահայտության արժեքը․ 

3+62×5=9/10

7×8+206×5-4×3=76/18=4 և 4/18

    

18:3-28:73×9+9×4=2/63

 

5․  Քանի՞ աստիճան է ուղիղ անկյան հինգ վեցերորդ մասը։ 

90:6×5=75

Տնային առաջադրանքներ

1․ Գրիր այն կոտորակը, որին հավասար է տրված բաժինների գումարը 

14+14+14+14=4/4=1

13+13+13+13=4/3=1 և 1/3

2․ Բաժինների գումարի տեսքով ներկայացրեք սովորակն կոտորակը․ 

310 =1/10+1/10+1/10

67 =1/7+1/7+1/7+1/7+1/7+1/7

32 =½+½+½

58 =⅛+⅛+⅛+⅛+⅛

53 =⅓+⅓+⅓+⅓+⅓

23=⅓+⅓

47 =1/7+1/7+1/7+1/7

74 =¼+¼+¼+¼+¼+¼+¼

89 =1/9+1/9+1/9+1/9+1/9+1/9+1/9+1/9

4․ Հաշվեք արտահայտության արժեքը․ 

11+95+2=20/7=2 և  6/7

3×9-2×84×5+6×7=11/62

7×8+81:96×6-105:3=65/1=65

  1. Գտնել ուղղանկյունանիստի ծավալը, եթե նրա բարձրությունը 8սմ է, իսկ հիմքը քառակուսի է, որի կողմը երկու անգամ փոքր է ուղղանկյունանիստի բարձրությունից։ 

4x4x8=128

 

Բաժիններ

Բաժիններ

Դասարանական առաջադրանքներ 

1․ Գրե՛ք թվանշաններով․ 

Մեկ հինգերորդ   -1/5

Մեկ տասնչորսերոդ 1/14

Մեկ քսաներորդ 1/20     

 

2․ Ուղղանկյան մասերի ո՞ր մասն է ստվերագծված։ 

               1/3                              1/5                          1/15

 

3․ Քանի րոպե է՝

կես ժամը -30.րոպե

մեկ երրորդ ժամը -20.րոպե

քառորդ ժամը -15.րոպե

15-րդ ժամը -12.րոպե

112-րդ ժամը -5.րոպե

130-րդ ժամը =2.րոպե

4․ Անոթում տեղադրվում է 600գ ջուր։ Այդ անոթի ո՞ր մասը պետք է լցնել, որպեսզի նրա մեջ լինի 150գ ջուր։

600:150=4

1/4

5․ Ո՞ր թիվն է ավելի մեծ ամենամեծ զու՞յգ վեցանիշ թիվը, թե՞ ամենամեծ կենտ վեցանիշ թիվը։

ամենամեծ կենտ վեցանիշ թիվը  999999

6․ Գտե՛ք ABCD քառակուսու մակերեսը, եթե ստվերագծված պատկերը նույնպես քառակուսի է։ 

3+1=4

m=4×4=16

7․ Իրար էին խառնել 2լ մորու և 3լ մոշի օշարակներ։ 1լ մորու օշարակը արժեր 1000դրամ, իսկ մոշինը՝ 500դրամ։ Ի՞նչ արժեր 1լ խառնուրդը։

2×1000=2000

3×500=1500

2000+1500=3500

3500:5=700

8․ Երկու թփի վրա նստած էր 16 ճնճղուկ։ Առաջին թփից երկրորդի վրա թռավ 5 ճնճղուկ, իսկ երկրորդից առաջինի վրա՝ 3-ը։ Դրանից հետո երկու թփերի վրա ճնճղուկների քանակները հավասարվեցին։ Քանի՞ ճնճղուկ կար յուրաքանչյուր թփի վրա սկզբում։ 

16:2=8

8-5+3=6

8-3+5=10

 

Տնային առաջադրանքներ

1․ Գրե՛ք թվանշաններով․ 

Մեկ հազարերորդ 1/1000

Մեկ յոթերորդ 1/7

Մեկ երեսունհազարերորդ 1/30000

2․ Տրված մեծություններից առաջինը երկրորդի ո՞ր բաժինն է։ 

րոպե և ժամ =1/60

օր և շաբաթ =1/7

միլիմետր և սանտիմետր -1/10

միլիմետր և մետր -1/1000

կիլոգրամ և ցենտներ-1/100 

կիլոգրամ և տոննա =1/1000

3․ Ինչպե՞ս է կոչվում 

տոննայի մեկ տասներորդ մասը -1.ց

րոպեի մեկ վաթսուներորդ մասը -1.վրկ

մետրի մեկ տասներորդ մասը -1.դմ

օրվա մեկ քսանչորսերորդ մասը -1.-ժամ

քառակուսի դեցիմետրի մեկ տասհազարերորդ մասը -1.մմ

4․ 400հա մակերես ունեցող դաշտի 18 մասում ցորեն է ցանված, իսկ մնացած մասում՝ եգիպտացորեն։ Քանի՞ հեկտար մակերեսի վրա է եգիպտացորեն ցանված։

400:8×1=50

400-50=350

5․ Ո՞րն է այն ամենափոքր բնական թիվը, որը 19-ի բաժանելիս ստացվող մնացորդը հավասար է 8-ի։ 

27

 

Առաջադրանքներ

1.Սովորի՛ր(կրկնի՛ր-վերհիշի՛ր)  Եղիշե Չարենցի  «Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն…» բանաստեղծությունը (առավոտյան ընդհանուր պարապմունքին բոլորս միասին ասելու ենք):

Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն,
Բոլորը թափվել են փողոց.
Լսո՞ւմ եք անուշ մի զնգոց —
Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն։

Դյութում են շրթերը վարդե,
Սրտերը կրակ են ու բոց-
Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն,
Բոլորը թափվել են փողոց:

2․ Գրի՛ր վարժությունները։

1․Կետերը փոխարինի´ր ջ, ճ կամ չ տառերով:

  • Վերջ, ողջ, նկարիչ, չղջիկ, վայրէջք, հաչոց, խոչընդոտ, թռչուն, թրջել, թռչել, միջև, մինչև, ամբողջ, առաջին, աղջամուղջ:

2․Կետերի փոխարեն գրի´ր տրված բառերից մեկը:

Թոռնիկն արագ թռավ տատի գիրկը: (գիրկը, գիրք) Միաժամանակ երեք գիրք Է կարդում: (գիրկ, գիրք) հորդ անձրևը կտրվելու միտք չուներ: (հորդ, հորթ) հորթը տրտինգ տալով վագեց մոր մոտ: (հորդ, հորթ)

3. Կետերի փոխարեն գրի´ր տրված բառերից մեկը:

Որթերի մեջ անծանոթ մի աղջիկ տեսա: (որդ, որթ) Որդերի պատճառով ձկնորսության չգնացի: (որդ. որթ) Շատ հաջող ավարտ ունեցավ մեր ձեռնարկը: (հաջող, հաչող) հաչող շունը կծան չի լինում: (հաջող, հաչող) Երեխայի կտրիչ ատամներն արդեն դուրս էին եկել: (կտրիչ, կտրիճ) Իմ բոլոր կտրիճ ընկերները հավաքվել են այսօր: (կտրիչ, կտրիճ)

Գյումրիի մասին

Գյումրի (ի սկզբանե Կումայրի, հետագայում մինչև 1840 թվականը՝ Գյումրի, 1840-1924 թվականներին՝ Ալեքսանդրապոլ, 1924-1990 թվականներին՝ Լենինական, 1990-1992 թվականներին Կումայրի), բնակչության քանակով ու մշակութային նշանակությամբ Հայաստանի երկրորդ քաղաքն է, գտնվում է հյուսիսարևմտյան մասում՝ Շիրակի մարզում, Շիրակի սարահարթում, Ախուրյան գետի ձախ ափին, Երևանից 126 կմ հեռավորության վրա։ Տարածքը՝ 3626 հեկտար։ 2015 թվականի դրությամբ ունեցել է 118,6 հազար բնակիչ, ծովի մակարդակից բարձր է ավելի քան 1500 մետր։ Քաղաքի կարգավիճակ ունի 1837 թվականից։

Արևմտյան մասը բարձրադիր է՝ կազմված երկու սեղանաձև բարձունքներից։ Ռելիեֆը հարթավայրային է, քիչ մասնատված, ծածկված 300 — 350 մ հաստությամբ լճագետային ու հրաբխային նստվածքներով։ Կլիման ցամաքային է, համեմատաբար տաք ամառներով ու ցուրտ ձմեռներով։ Տարեկան միջին ջերմաստիճանը 7 °C է, հունվարինը՝ — 8 °C (նվազագույնը՝ — 35 °C), հուլիսինը՝ 20 °C (առավելագույնը՝ 34 °C)։ Տարեկան տեղումները 500 մմ են։ Գտնվում է 8-9 բալանոց սեյսմիկ գոտում։ Վերջին ուժեղ երկրաշարժը տեղի է ունեցել 1988 թվականի դեկտեմբերի 7-ին։ Նախորդ երկրաշարժը տեղի է ունեցել 1926 թվականի հոկտեմբերի 22-ին։

 

 

 

ԼՈՌԻ

  • Նյութից դուրս հանիր <<10 փաստ Լոռվա մասին>> (կարող ես օգտվել նաև այլ նյութերից, բայց ոչ wikipedia-ից)

«Արծիվն ու կաղնին»

  • Կարդա՛ «Արծիվն ու կաղնին»  բալլադը:
  • Բլոգումդ 5-6 նախադասությամբ գրավոր պատմի՛ր բալլադը:
  • Անծանոթ բառերը բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:
  • Գրի՛ր, թե ինչ սովորեցրեց քեզ այս բալլադը:

Բալադը  պատմում է  արծվի և  կաղնու մասին ։Նրանք վիճում էին  թե  ով  ավելի շատ կապրի  նրանք  պայմանավորվեցին  հինգ հարյուր տարի հետո հանդիպեն  իրար և տեսնեն  ով  է ջահել   մնացել։ Հինգ հարյուր տարի հետո նրանք հանդիպում են և  արծիվը  շատ ծեր  տեսք ուներ  իսկ կաղնին  փոթորկից  ճյուղերը  փռել էր գետնին  իսկ  արմատները  հողի մեջ ամուր կպած էին։ Երբ արծիվը  հպարտ կաղնուն ասում էր որ ինքը    Հինգ հարյուր տարի  հետո դեռ  կենդանի է և ուժեղ  կաղնին  ասում է  թեև  իր ճյուղերը փռված են  բայց արմատնեը դեռ ամուր են  և դեռ մի  հինգ հարյուր  տարի Էլ կապրեմ։

 

 

Ես հասկացա   այս  բալլադից  որ եթե դու չգիտես թե դու կարող ես դա անել մի ասա ուրիշներին  որ դու կարող ես կարող է  դիմացիտ մարդը  քեզնիք ուժեղ լինի։

  • Դասարանական աշխատանքն ավարտի՛ր՝ Հայոց լեզու 5 գիրք՝ 134,137,138 առաջադրանքները։

Դասարանում և տնային հայոց լեզվի գրքից աշխատանքներ 134 135 136 137 138 էջերը

էջ(134)

Կետերը փոխանիրի՛ր դ,տ, կամ թ տառերով:

Արդեն, հաղորդել, արևմուտք, զվարթ, սաղարթախիտ, բրդոտ, ժողովուրդ, հերթ, օրիորդ, ընդունակ, արտաքին, չորրորդ, մարդկային, փարթամ:

 

էջ(135)

Կետերը փոխանիրի՛ր ջ,ճ կամ չ  տառերով:

վերջ , ողջ,  նկարիչ  չղջիկ  վայրէջք   հաչոց  խոչընդոտ  թռչուն թրջել  թռչել   մինչև  միջև   ամբողջ  առաջին   աղջամուղջ։

 

էջ(136)

Կետերը փոխանիրի՛ր ձ, ծ  կամ  ց  տառերով:

փորձ   հարցում  բարձունք   ուրց  լացակումած   ընթերցել  քաղցրոթյյուն  լռակյաց  հանդիպակած  

լվացք  գնացք   նստվածք    նրբանցք

էջ(137)

Տրված բառերը գործածելով պատմությո՛ւն հորինիր:

Զմրուխտ, թխկի, նախշուն, կխտար, նախկին, բախտ, ողկույզ, ճեղք, կողպեք:

 

Անտառում  մի  փոկրիկ թխկիների պուրակ  կար  որտեղ որսորդների նախկին լքված տուն կար որը փակված էր մեծ կողպեեքով։   Այդ տան կողքը  աճում  էր մի գեղեցիկ  խաղողի  թուփ, որի վրա կախված էին նախշուն խաղողի ողկույզները։ Հանկարծ լսվեց մի աղիողորմ ձայն։ Պարզվեց  որ  դա  մի գեղեցիկ կխտար   էր  որի եղջյուրը  մտել էր ծառի ճեղքի մեջ։  Նրա գեղեցիկ զմրխտյա աչքերը շատ թախծոտ էին։ ԿխտարԻ բխտը բերեց, որովհետև նրա կողմերով քայլում էր մի մարդ և հենց որ այդ մարդը տեսավ որ պետք  է  օգնել  կխտարին  նա հանեց  եղջյուրը և կխտարը  արագ հեռացավ։

 

էջ(138)

Տրված բառերը գործածելով պատմությո՛ւն հորինիր:

Գաղտնիք սանդուղք  ճեղքել  խախտել  վախկոտ տախտակ  եղբայր։

 

Տատիկիս տանիքում  մի գաղտնիք ուներ թաքցրած, բայց տատիկս  արգելել  էր մեզ  բարձրանալ  այդ տանիք։ Բայց եղբայրս շատ էր ուզում  տեսնել  այդ գաղտնիքը և  դրա համար խախտեց   տատիկիս խոսքը  և վերցրեց  սանդուղքը  ու փորձեց բարձրանալ։ Մի քանի քայլ անելուց  սանդուղքի տախտակը  կոտրվեց և  եղբայրս ընկավ։ Քանի որ եղբայրս վախկոտ  էր նա լացեց ցավից  բայց  երբ    փոքրիկ  ճեղքից  տեսավ որ այնտեղ  մեծ հարստույուն կար, շատ ուրախացավ և մոռացավ ցավի մասին։

 

 

Ջրոլորտի պահպանությունը: Քաղցրահամ ջրի հիմնախնդիրը

  1. Ի՞նչ նպատակով է օգտագործվում ջուրը երկրագնդի վրա:

խմելու ոռգման։

  1. Ինչո՞վ են աղտոտված երկրագնդի ջրերը:

յուղից  արդյունաբերական  թափոններից

  1. Ջրային ավազաններն աղտոտումից պահպանելու համար ի՞նչ աշ­խատանքներ են կատարվում:

կան հատուկ նավեր որոնք մաքրում են օվկիանոսի ջուրը

  1. Ո՞րն է քաղցրահամ ջրի հիմնախնդիրը:

քաղցրահամ ջրի  պաշարները շատ քիչ են և անհավասար են բաշխված

  1. Քաղցրահամ ջրի հիմնախնդրի լուծման ի՞նչ ուղիներ գիտեք

Քաղցրահամ ջրի հիմնախնդրի լուծման ուղիներից է նաև օվկիանոսի ջրի աղազերծումը   և օգտագործումը: Աշխարհի մի շարք երկրներում ար­դեն կառուցվել են օվկիանոսի ջրի աղազերծման կայաններ: Հիմնախնդրի մեղմման համար առաջարկում են նաև այսբերգների տեղափոխումը, հա­լեցումը և օգտագործումը: