Բազմապատկում։ Բազմանիշ թվի բազմապատկումը երկնիշ և եռանիշ թվերով

 

Նախ  վերհիշենք, թե ինչպես ենք բազմանիշ թիվը բազմապատկում միանիշ թվով՝

x	6	4	3
			3
1	9	2	9

 

 

Այժմ բազմանիշ  թիվը  բազմապատկենք երկնիշ   թվով:

Թիվը  երկնիշ  թվով՝ բազմապատկելիս  սյունակաձև  գրելու  դեպքում  նախ այն  բազմապատկում   ենք  միավորով,  արդյունքը գրում ենք գծից ներքև 1-ին տողում, ապա  տասնավորով, որի  արդյունքը  գրում ենք  երկրոդ տողում  1 նիշ խորքից, և արդյունքները գումարում ենք այնպես,  ինչպես  այս  օրինակներում՝

	x	4	5	6
			6	5
+	2	2	8	0
2	7	3	6
2	9	6	4	0

 

Այժմ    բազմանիշ   թիվը   բազմապատկենք  եռանիշ  թվով:

Թիվը  եռանիշ  թվով   բազմապատկելիս  սյունակաձև  գրելու դեպքում  նախ այն բազմապատկում ենք միավորով, արդյունքը գրում ենք գծից ներքև 1-ին տողում, ապա տասնավորով, որի  արդյունքը  գրում ենք  երկրոդ տողում  1 նիշ խորքից, հետո հարյուրավորով, որի արդյունքը գրում ենք երրորդ տողում 2 նիշ  խորքից և արդյունքները գումարում ենք այնպես, ինչպես օրինակում՝

 

	x	5	4	6	2
			1	2	3
+	1	6	3	8	6
1	0	9	2	4
5	4	6	2
6	7	1	8	2	6

 

1․ Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը։

678×5=

x	6	7	8
			5
+  3	3	9	0

 

1240×3

x	1	2	4	0
				3
	3	7	2	0

 

585×55

	x		5	8	5
				5	5
+			9	2	5
		9	2	5
	1	0	1	9	5

 

548×66

	x		5	4	8
				6	6
+		3	2	8	8
	3	2	8	8
	3	6	1	6	8

 

828×882

	x			8	2	8
				8	8	2
+			1	6	5	6
		6	6	2	4
	6	6	2	4
	7	3	0	2	9	4

 

625×304

	x				6	2	5
					3	0	4
+				2	5	0	0
				0	0	0
		1	8	7	5
		1	9	0	0	0	0

 

8624×126

	x			8	6	2	4
					1	2	6
+			5	1	7	4	4
		1	7	2	4	8
		8	6	2	4
	1	0	8	6	6	2	4

 

2․ Եթե Կարենի մտապահած թվի կրկնապատիկից հանենք 14 և արդյունքը բաժանենք 5-ի, կստանանք 60։ Ո՞ր թիվն է մտապահել Կարենը։60x 5=300

300+14=314

314:2=157

3. Կատարել գործողությունները․

1324+324

 

 

+		1324					Ստուգում՝	—			1648
		324									324
		1648									1324

 

12345+23123

+		12345					Ստուգում՝	—			35468
		23123									23123
		35468									12345

 

54123-12321

—		54123					Ստուգում՝	+			41802
		12321									12321
		41802									54123

 

32191-2312

—	32191						Ստուգում՝	+				29879
	2312											2312
	29879											32191

 

8456-2341

—		8456					Ստուգում՝	+			6115
		2341									2341
		6115									8456

 

Տնային առաջադրանքներ.

1․ Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը։

174×5

x	1	7	4
			5
	8	7	0

 

336×6

x		3	3	6
				6
	2	0	1	6

 

466×24

	x		4	6	6
				2	4
+	1		8	6	4
	9		3	2
1	1		1	8	4

 

555×555

	x				5	5	5
					5	5	5
+				2	7	7	5
			2	7	7	5
		2	7	7	5
		3	0	8	0	2	5

 

642×704

	x				6	4	2
					7	0	4
+				2	5	6	8
				0	0	0
		4	4	9	4
		4	5	1	9	6	8

 

1932×126

	x			1	9	3	2
					1	2	6
+			1	1	5	9	2
			3	8	6	4
		1	9	3	2
		2	4	3	4	3	2

 

2․ Եթե Դավիթի  մտապահած  թվին ավելացնենք 2 և ստացված  գումարը փոքրացնենք 5 անգամ, ապա կստանանք 34։ Գտե՛ք Դավիթի մտապահված թիվը։34×5=170

170-2=168 

3. Կատարեք գործողությունները

9356+3421

+		9356					Ստուգում՝	—				12777
		3421										3421
		12777										9356

12346+4371

+			12346				Ստուգում՝	—		16717
			4371							4371
			16717							12346

23456+73212

+			23456				Ստուգում՝	—	96668
			73212						73212
			96668						23456

12321-765

—			12321				Ստուգում՝	+		11556
			765							765
			11556							12321